Het DWC-actieprogramma

Een nieuw hoofdstuk voor Sint-Agatha-Berchem

In april 2021 werd de kandidatuur van Sint-Agatha-Berchem door het Gewest geselecteerd voor de ontwikkeling van een Duurzaam Wijkcontract voor de Moderne wijk en Ruelens. De kwaliteit van het dossier dat we voorbereid hebben en de ongunstige sociaaleconomische indicatoren in dit gebied, zoals een hoge werkloosheid, inkomens van gezinnen onder het regionale gemiddelde en een hoge bevolkingsdichtheid, zorgden ervoor dat deze belangrijke verantwoordelijkheid aan ons werd toevertrouwd. Het meteen resultaat is een zeer belangerijke subsidie op het spel: meer dan €12,5 miljoen, die we willen verhogen tot €22,8 miljoen. Een historische primeur voor onze gemeente! Opgemerkt moet worden dat we niet betrokken zijn bij het renovatieprogramma voor sociale woningen, dat onder de verantwoordelijkheid valt van de regionale huisvestingsmaatschappij Comensia. In iets meer dan een jaar tijd hebben bewoners, lokale actoren, gemeentelijke diensten en het college van burgemeester en schepenen intensief samengewerkt, hand in hand, met de studiebureaus ERU/AAC/CSD die ons moesten bijstaan, om samen een programma van projecten op te stellen dat ook wel het basisprogramma voor deze wijken wordt genoemd. Er werden een wijkcommissie en een algemene vergadering opgericht, bestaande uit bewoners en verenigingen die wilden deelnemen.

Programmeerproces

Het programmeringsproces is in feite het resultaat van de bijdragen van iedereen: de leden van de wijkcommissie, de studiebureaus ERU Urbanisme, AAC Architecture en CSD Ingénieurs, de gemeentelijke diensten, de bewoners, de ‘forces vives’, alsook de gemeentelijke en gewestelijke overheden.

Tot slot is dit programma onvermijdelijk gebaseerd op de bijzondere context van de wijk: de stadsvernieuwingszone is een van de kleine discontinue gebieden die in 2020 worden toegevoegd, in de tweede ring van het Brussels Gewest en in de directe nabijheid van de Zavelenberg. De Moderne Wijk is een uitzonderlijk maar verouderd stedelijk en architecturaal erfgoed, waar de revolutionaire coöperatieve geest van de tuinstad in de loop van de decennia langzaam is vervaagd. Het ontwerpprogramma stelt een reeks projecten en acties voor die ontworpen zijn om de geïdentificeerde uitdaging op een voorbeeldige manier aan te pakken.

Programmeren op basis van uitdaging

Het programma is opgesteld op basis van 7 thema’s en prioriteiten. Deze thema’s helpen bij het structureren van de projecten en ze lopen door elkaar heen. Een enkel project kan dus meerdere thema’s behandelen.

7 uitdaging geïdentificeerd

Verbanden smeden en voorwaarden scheppen voor diversiteit

Sociale cohesie is een belangrijk punt. De bewoners zijn het er unaniem over eens: we moeten de banden tussen de verschillende bevolkingsgroepen van de wijk en het omliggende gebied herstellen, verdeeldheid wegnemen en het gevoel van trots en verbondenheid met de wijk, dat zo belangrijk was in het oorspronkelijke plan voor de tuinstad, herstellen. Het verenegingsleven en projecten voor sociale cohesie zijn twee fundamentele aspecten die moeten worden ondersteund en ontwikkeld binnen deze dynamiek van positieve acties.

Buurtvoorzieningen creëren

De Moderne Wijk was oorspronkelijk bedoeld om gemeenschapsvoorzieningen te bieden, maar deze zijn nooit gebouwd – en hun afwezigheid is nu voelbaar. Er is veel vraag naar ruimten waar buren elkaar kunnen ontmoeten en in de diagnose werden een aantal infrastructurele tekortkomingen geïdentificeerd: crècheplaatsen, sport-, vrijetijds- en culturele faciliteiten, multifunctionele ontmoetingsruimten, enz.

Openbare ruimten verbeteren en herinrichten om ze gebruiksvriendelijker te maken

Het gebied heeft een grote verscheidenheid aan openbare ruimten (pleinen, pleintjes, tuinen, wegen, steegjes en voetpaden, enz. De pleinen moeten weer een centrale rol gaan spelen voor de bewoners en gezelligheid en ontmoetingen bevorderen. De analyse heeft ook aangetoond dat het nodig is om bepaalde wegen, die momenteel gebruikt worden door voorbijgaand verkeer, rustiger te maken.

Inwoners kansen bieden op integratie en werkgelegenheid

Een van de bedreigingen voor het wijk is de sociale kloof: sommige sociaaleconomische indicatoren geven reden tot bezorgdheid. Op economisch vlak zijn de stagnerende inkomens en de hoge werkloosheid, vooral onder jongeren, grote problemen in de wijk. Het wijkcontract biedt de mogelijkheid om een aantal initiatieven te ondersteunen die gericht zijn op sociale integratie, werkgelegenheidsondersteuning en -begeleiding en ondersteuning van jongeren.

Een duurzaam stadsdorp in harmonie met zijn groene, verzorgende omgeving

Terwijl het oorspronkelijke plan voor de Cité al het begin van een milieuaanpak bevatte door het stimuleren van het stad-plattelandskarakter van het gebied, is een voorbeeldig beheer van hulpbronnen en het milieu nu des te belangrijker: energie-efficiëntie, vergroening, biodiversiteit, bodemkwaliteit, waterbeheer, verantwoorde mobiliteit en voedsel, vooral met de aanwezigheid van de Zavelenberg.

De wijk openen, aantrekkelijk maken en interactie ontwikkelen met de omliggende gemeenschap

De Moderne Wijk, die wordt gezien als slaperig en in zichzelf gesloten, moet (weer) een aantrekkelijke, gastvrije plek worden, toegankelijk voor iedereen, open en levendig, met veel redenen om haar te bezoeken of er doorheen te gaan. Na de renovatie van de woningen moet de Moderne Wijk een inclusieve en op samenwerking gerichte dynamiek herontdekken en zich openstellen voor onder andere scholen, Zavelenberg en naburige gemeenten.

Een voorbeeldige buurt creëren door creativiteit en innovatie te ontwikkelen

In plaats van nieuwe processen uit te vinden, zal de uitdaging erin bestaan om de vernieuwende projecten over te nemen die de transitie die in het Brussels Gewest aan de gang is, al heeft opgestart en zelfs elders al heeft uitgetest, en om te experimenteren met de uitvoering ervan in de specifieke context van het wijkcontract Moderne Wijk. Het aanpassen van gebieden en het veranderen van levensstijlen is een uitdaging op zich.

Het programma is opgebouwd rond drie prioriteiten prioriteiten

1

gemeenshcaps-voorzieningen

Een ontwikkelings pakket

Projecten voor openbare voorzieningen zijn ambitieuze bouwprojecten voor infrastructuur.

Meer lezen
2

OPENBARE RUIMTES

Een rustigere openbare ruimte

De visie van het Duurzaam Wijkcontract Moderne Wijk is het creëren van een "rustigere" openbare ruimte!

Om deze rustiger openbare ruimte te creëren, is het DWC gebaseerd op vier grote doelstellingen die de operaties zullen leiden:

1. De ontwikkeling van wegen en pleinen.

2. Ontwikkeling van vrijetijds- en sportvoorzieningen.

3. Voetpaden veiliger maken

Meer lezen
3

SOCIO-ECONOMISCHE PROJECTEN

Projecten om een hele wijk nieuw leven te blazen

De socio-conomische projecten zullen de sociale en economische revitalisering bevorderen en de kwaliteit van het milieu in de wijk verbeteren; ze zullen de uitvoering van de vastgoed- en openbare ruimteprojecten voorbereiden en voltooien. Het programma verdeelt het aantal projecten gelijk tussen de gemeente Sint-Agatha-Berchem en haar OCMW (6 openbare projecten) en potentiële nieuwe spelers (4 projectoproepen), om organisaties aan te trekken in de wijk, die momenteel een verenigingsdynamiek ontbeert. 

Meer lezen